گزارش نشست تحولات اخیر منطقه (ایران و اسرائیل) از دیدگاه حقوق و روابط بین‌الملل چهارشنبه 05/02/1403

آموزشی و پژوهشی چهارشنبه, ۱۲ اردیبهشت ۱۴۰۳

 

بسمه تعالی

     به دنبال حمله رژیم صهیونیستی به محل کنسولگری جمهوری اسلامی ایران در دمشق و پاسخ موشکی و پهبادی ایران به سرزمینهای اشغالی، نشستی تحت عنوان تحولات اخیر منطقه (ایران و اسرائیل) از دیدگاه حقوق و روابط بین‌الملل در روز چهارشنبه 1403/02/05 در تالار پروفسور هشترودی دانشگاه رشدیه برگزار شد.

در ابتدا دکتر نوید زمانه قدیم مدیر گروه حقوق دانشگاه رشدیه و استاد مدعو دانشگاه شهید مدنی آذربایجان این دو رویداد را از منظر حقوق بین‌الملل بررسی نمود. در بند اول وضعیت حاکم بر روابط اسرائیل و ایران از منظر مخاصمات مسلحانه بررسی شد که آیا مخاصمه مسلحانه بین ایران و اسرائیل به وجود آمده تا بتوان قواعد حقوق بین‌الملل بشردوستانه را اعمال کرد یا اینکه بایستی قواعد حقوق بشر زمان صلح را حاکم بر وضعیت دانست. در بند دوم حمله خصمانه اسرائیل به کنسولگری ایران بررسی گردید و به این سوال پاسخ داده شد که چه قواعد حقوق بین‌المللی از سوی اسرائیل نقض شده‌اند. سپس در بند سوم به پاسخ ایران در قالب قواعد حقوقی پرداخته شد که آیا استناد ایران به دفاع مشروع درست بوده یا خیر و این موضوع از نظر اقدامات تلافی‌جویانه و دکترین خودیاری نیز مورد تحلیل قرار گرفت.

در ادامه دکتر فرید سلطان قیس استاد مدعو دانشگاه رشدیه و دانشگاه شهید مدنی آذربایجان این تحولات را از منظر روابط بین‌الملل مورد تحلیل قرار داد. وی با بیان اصول کلی حاکم بر نظریه رئالیسم در حقوق و روابط بین الملل، مناسبات  فی مابین ایران و رژیم صهیونیستی را در چارچوب قدرت محوری و توازن قوا در منطقه ارزیابی نموده و اظهار داشت تئودور هرتزل بنیان گذار تفکر صهیونیسم در توجیه تشکیل دولت یهود در سرزمین فلسطین نوشته است: «باید دولت یهودی در فلسطین تأسیس شود تا خط مقدم تمدن غرب در برابر شرق وحشی باشد.» وی حمایت همه جانبه غرب از اسرائیل را بر مبنای همین رویکرد دانسته و به سخنان رییس جمهور ایالات متحده آمریکا جو بایدن در صحن سنای آمریکا در دهه 80 میلادی اشاره کرد که در آن جو بایدن گفته بود حتی اگر در خاورمیانه اسرائیل وجود نداشت ایالات متّحده باید یک اسرائیل تأسیس می نمود تا از منافع آن در خاورمیانه دفاع نماید. دکتر سلطان قیس در ادامه سخنان خود اصول سه گانه داوید بن گورین را معرفی نموده و اظهار داشت هر سه اصل مذکور پس از عملیات 7 اکتبر و حمله موشکی ایران به محاق رفته است. وی در پایان اظهار داشت به شهادت صاحب نظران روابط بین الملل و تحلیل گران دانشگاه های مطرح بین المللی، عملیات وعده صادق، موازنه قوا در خاورمیانه را به نفع جمهوری اسلامی ایران تغییر داد.